مقایسه تطبیقی تاثیر هزینه های تحقیق و توسعه داخلی و خارجی بر بهره وری کل عوامل تولید در اقتصاد ایران

در این تحقیق، تاثیر هزینه های تحقیق و توسعه داخلی و خارجی و کیفیت نیروی انسانی بر رشد بهره وری کل عوامل تولید سه بخش منتخب اقتصاد کشور، بخش کشاورزی، نفت وگاز و صنعت ومعدن در سالهای 1385- 1366مورد بررسی مقایسه ای قرار گرفته است. شاخص مورد استفاده برای کیفیت نیروی انسانی بخش ها، درصد نسبت شاغلین دارای تحصیلات فوق دیپلم و بالاتر به کل شاغلین است و شاخص رشد بهره وری کل عوامل تولید به روش ناپارامتری و از نوع تورنکوئیست محاسبه گردیده است. تخمینها بر روی دو مدل برگزیده ی اولیه و ثانویه صورت پذیرفته است که مدل اولیه، مدلی رایج در تحقیقات است و دارای متغیرهای ساده میباشد و مدل ثانویه دارای متغیرهای ضربی و ترکیبی از متغیرهای مستقل تحقیق همراه با بهره وریهای جزئی بخش مربوطه است که با توجه به شرایط بخشهای اقتصادی کشور، نحوه ی توزیع هزینه های تحقیقاتی و نقش اعظم بخش دولتی در صرف هزینه های تحقیقاتی انتخاب شده است. نتایج برآورد مدل های اصلی و فرعی نشان دهنده ی عدم وجود ارتباط معنادار بین متغیرهای مستقل تحقیق و رشد بهره وری در بخش کشاورزی است؛ در حالی که رشد بهره وری کل عوامل تولید بخش نفت وگاز بطور معنی دار و مثبت از همه ی متغیرهای مستقل تحقیق( هزینه های تحقیق و توسعه داخلی و خارجی و کیفیت نیروی انسانی)تاثیر میپذیرد. رشد بهره وری کل عوامل تولید بخش صنعت ومعدن نیز تنها از کیفیت نیروی انسانی بطور معنادار موثر میباشد که ضریب این متغیر برای بخش صنعت ومعدن مثبت است.